Bộ: Linh trưởng Primates

Họ: Khỉ Cercopithecidae

Tên khoa học. Trachypithecus francoisi poliocephalus (Trouesart, 1911)

Pithecus poliocephalus Trouesart, 1911

Semnopithecus (Lophopithecus) poliocephalus Trouesart, 1911.

Đặc điểm nhận dạng. Bộ lông dày, sợi lông hơi thô cứng. Con trưởng thành có đầu, vai màu trắng vàng. Vùng mông màu xám nhạt. Đầu có mào lông với gốc lông màu vàng nhạt, mút lông phớt xám.

Đuôi dài, thon, dày lông và màu đen. Con non mới sinh có lông màu vàng nhạt.

Cá thể trưởng thành, đầu và vai ở con đực lông màu trắng nhạt, ở con cái lông màu thẫm hơn. Vùng mông có vệt lông hình chữ V màu xám nhạt chạy qua gốc đuôi.

Đặc điểm sinh thái. Chúng thường chọn những vách đã dựng đứng, có nhiều hang nhỏ để làm nơi ngủ. Voọc đầu trắng kiếm ăn ngày hai buổi sáng và chiều. Cường độ kiếm ăn mạnh vào đầu buổi sáng và giảm dần vào lúc 9 đến 10 giờ.

Trưa nghỉ. Hoạt động thầm lặng, di chuyển nhẹ nhàng cả trên cây lẫn mặt đất.

Thức ăn là lá, quả cây rừng, không ăn động vật. Bước đầu đã ghi nhận được Voọc đầu trắng ăn 74 loài thực vật thuộc 31 Họ:, trong đó có 54 loài được Voọc sử dụng lá chồi non, 34 loài được ăn quả. Chưa gặp chúng ăn củ loài nào.

Chưa có nghiên cứu về sinh sản của Voọc đầu trắng. Quan sát các đàn Voọc đầu trắng qua nhiều năm ở đảo Cát Bà cho thấy chúng có khả năng sinh sản quanh năm nhưng tập trung nhất từ tháng 4 đến tháng10. Mỗi lứa đẻ một con. Con mới sinh có màu vàng.

Phân bố. VQG Cát Bà. Voọc đầu trắng sống ở rừng trên núi đá, giống Voọc má trắng. Voọc đầu trắng sống đàn số con trong đàn biến đổi từ 5 đến 15 con, trung bình 9,36 con và tỷ lệ đực/cái từ 1/1,5 đến1/2 (Nguyễn Phiên Ngung, 1997). Nadler, T và Hà Thăng Long, 2000 cho biết số lượng con trung bình của một đàn Voọc đầu trắng biến đổi từ 5,6 đến 6,7 con. Voọc đầu trắng ngủ trên vách đá vào mùa nóng và trong hang vào mùa lạnh.

Tình trạng: IB, E, CR

Tình trạng bảo tồn tại An Giang. Chưa thấy xuất hiện trong thiên nhiên vùng Bãy núi.

Ths. Bành Lê Quốc An. Sưu tầm và biên soạn.

ảnh Nguyễn mạnh hiệp