Loài J. Gossypifolia

Tên khác Dầu Lai Vải

Mô tả: Cây nhỡ cao 1-2m, có mủ trong. Lá hình tim dài ở gốc, dạng tròn, đường kính 12-15cm, chia thuỳ ở nửa dưới với 5 thuỳ có mũi nhọn ngắn, hơi có lông tuyến ở mép, cuống lá cũng dài bằng phiến; cuống lá và gân lá màu đỏ. Hoa xếp thành chuỳ ở ngọn. Hoa có 5 lá đài, 5 cành hoa màu đỏ cao cỡ 5mm, 3 vòi nhuỵ có nuốm hình móng ngựa. Quả nang, dài 1-1,2cm, cụt hai đầu, có 3 rãnh, hầu như nhẵn. Hạt màu xám hung, viền đen, có mồng.

Bộ phận dùng: Lá, hạt.

Phân bố, sinh thái: Gốc ở Trung Mỹ (Braxin) được nhập trồng và cũng gặp ở trạng thái hoang dại; thường thấy dọc đường đi. Có thể thu hái lá và hạt quanh năm. Mọc hoang trên vùng núi An Giang.

Công dụng: Hat có dầu dừng xổ và gây nôn như hat Dầu mè. Người ta thường sử dụng cho người lớn tuổi lân 20 hạt đem rang lên làm thuốc xổ. Dầu hạt cũng dùng trị hủi (phong cùi) và cũng dùng thắp sáng.

Lá sắc uống chữa ho khan, mỗi lần dùng 7-21 lá.

Tại Tịnh Biên, cụ Nguyễn Văn Ẩn dùng thân lá Dầu mè tía (cũng gọi là Dầu mè) cùng với vỏ cây hay quả Căm xe trị lọc thanh (mất tiếng).

Tình trạng khai thác và bảo vệ tại An Giang: Khuyến khích gây trồng.

Bành Thanh Hùng. Sưu tầm và biên soạn từ nguồn: Cây thuốc An Giang của Võ Văn Chi, Ủy ban khoa học và kỹ thuật An Giang, 1991, tr.190.