Loài T. Erecta

Mô tả: Cây thảo mọc đứng, cao 0,6-1m, phân nhánh thành bụi có cành nằm trải ra. Lá xẻ sâu hình lông chim, các thuỳ hẹp, dài, nhọn, khía răng cưa. Đầu hoa toả tròn, rộng 3-4cm hay hơn, mọc đơn độc hay tụ họp thành ngù; lá bắc của bao chung hàn liền với nhau; hoa màu vàng hay vàng cam, mào lông gồm 6-7 vẩy rời nhau hoặc hàn liền nhau. Hoa ở phía ngoài hình lưỡi nhỏ xoè ra, hoa ở phía trong hình ống và nhỏ. Quả bế có 1-2 vẩy ngắn.Cây ra hoa vào mùa đông cho tới mùa hạ.

Bộ phận dùng: Hoa.

Phân bố, sinh thái: Loài cây của Mỹ châu nhiệt đới (Mêhicô), được trồng làm cảnh nhưng cũng thuần hoá ở chỗ nóng, ẩm và sáng. Trồng bằng ngọn hay mầm nách; cũng có khi gieo hạt. Thu hái hoa vào mùa xuân, hè, phơi khô ngoài nắng. Thu hái lá quanh năm, thường dùng tươi.. Được nhân dân trồng nhiều ở mọi nơi.

Tính chất và tác dụng: Cúc vạn thọ có vi đắng, mùi thơm, tính mát, có tác dụng tiêu viêm, long đờm, trị ho.

Còng dụng : Thường dùng trị

l. Bệnh đường hô hấp, đau mắt (viêm kết mạc);

2. Ho gà, viêm khí quản;

3. Viêm miệng, viêm hầu, đau răng.

Cụ Việt Cúc viết về Cúc vạn thọ như sau: Bông vạn thọ lá trộn gỏi vói thịt gà, mát nhuận tâm, thông khí, tan đòm, cây hành huyết, lá thông phổi trừ ho :

Vạn thọ hoa bình, nhẫn, vi thơm, Thanh tâm, giáng hỏa lại tiêu đờm, Cây thì thông khí, ho phong trị, Lá mát phổi gan, giải nhiệt hơn.

Cách dùng: Ngày dùng 10-15g dạng thuốc sắc. Dùng ngoài chữa viêm tuyến mang tai, viêm vú, viêm mủ da, nghiền hoa với ít giấm để dắp, nghiền rễ tươi và lá để chữa viêm mủ da.

Đơn thuốc

- Ho gà, dùng 15 hoa, sắc nước và thêm đường cát để uống.

- Đau răng, đau mắt, dùng 15 hoa cúc        van thọ sãc nước uống. 

- Viêm tuyên mang tai, viêm vú, dùng Cúc vạn thọ, Thất diệp nhất chi hoa, Kim ngân hoa vói lượng bằng nhau, nghiền ra và thêm giấm để đắp chỗ đau.

Tình trạng khai thác và bảo vệ tại An Giang: Loài cây cảnh.

Bành Thanh Hùng. Sưu tầm và biên soạn từ nguồn: Cây thuốc An Giang của Võ Văn Chi, Ủy ban khoa học và kỹ thuật An Giang, 1991, tr.178.