Tên việt nam: Cò sen
Tên khoa học: Milius velutina (Dun) Hook. f.et. Thoms
Tên đồng nghĩa: Mại liễu lông
Địa danh: Chưa xác định
Cấp bậc sinh giới
Bộ: Magnoliales (tên khoa học là Magnoliales)
Họ: Na (tên khoa học là Annonaceae)
Chi: Miliusa (tên khoa học là Miliusa)
Thuộc: Quí hiếm & đặc hữu
Tình trạng bảo tồn: Rất nguy cấp (CR)
Công dụng: Tai, mắt, mũi, răng, họng
Đặc điểm nhận dạng:
Mô tả: Cây gỗ cao 5-6m, có thể tới 15-30m, đường kính 15-20 cm, nhánh to, lúc non có lông như nhung màu vàng.
Lá hình bầu dục hay xoan, có lông mềm ở cả hai mặt; lá nhỏ ở các nhánh có hoa.
Hoa 2-3 cái ở ngọn, màu lục nhạt. Cánh hoa trong dài hơn cánh hoa ngoài, có lông dài. Ra hoa vào tháng 4-6.
Quả tròn tròn, có lông dày, màu đất nung, sáng bóng. Cây thường rụng lá vào mùa khô.
Bộ phận dùng: Vỏ, gỗ cây và lá
Phân bố, sinh thái: Cây của vùng đông dương, mọc hoang ở chỗ ẩm mát ven suối, trên đất sét pha cát, trên núi Cấm và nhiều nơi khác trong tỉnh An Giang. Còn phân bố ở Tây Ninh và Lâm Ðồng.
Tính chất, tác dụng: Chưa có tài liệu nghiên cứu. Sơ bộ nhận thấy cây có tác dụng tiêu viêm, kháng sinh sát trùng và cầm máu.
Công dụng: Cây có quả ăn được. Nhân dân sử dụng chủ yếu là vỏ cây và gỗ để trị 1. Viêm xoang mũi: Đốt vỏ, gỗ lấy hơi xông mũi. Hoặc tán thành bột quấn hút như thuốc lá; 2. Ghẻ lở, bệnh ngoài da, hắc lào, mụn nhọt: Gỗ đốt thành than tán bột, thêm dầu dừa bôi 3. Đau dạ dày: Tro gỗ hay vỏ tán bột hòa nước chín, lọc uống; Lạc huyết xuất huyết: Dùng nước tro như trên; Viêm tử cung, nhiễm trùng âm đạo: Đốt vỏ cây và gỗ, lấy hơi xông. Ở Campuchia cây và lá dùng chữa viêm mắt nặng, lan tràn đến cơ thể.
Tình trạng khai thác và bảo vệ tại An Giang: Nghiêm cấm khai thác từ tự nhiên. Khuyến khích gây trồng để bảo vệ.
Bành Thanh Hùng, Sưu tâm và biên soạn.
Nguồn: Cây thuốc An Giang, Võ Văn Chi, UBKH-KT, tr 154.